Với số đông những người mới khởi sự tu học, thiền thường bị nhầm tưởng là một trạng thái tĩnh lặng lạ thường, hay là một cảm giác hạnh phúc, lạc thọ cần phải chiếm hữu. Thế nhưng, khi nghiên cứu về Ngài Mahāsi cho người mới, ta sẽ thấy một góc nhìn vô cùng đặc biệt: hành thiền không cốt để biến đổi mình thành một nhân vật khác, mà là để nhìn thấu bản thân trong từng nhịp sống đang diễn ra.
Nghiên cứu kỹ các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn đề cao một lý thuyết đơn giản nhưng cực kỳ thâm sâu: cần ghi nhận rõ ràng các hiện tượng đang diễn ra trên thân tâm, ngay tại trạng thái chân thực nhất của chúng. Người tập không nên dùng sự tưởng tượng, suy diễn logic, hay cố gắng áp đặt một cảm giác đặc biệt nào. Yếu điểm thực hành chỉ nằm ở chữ "Biết" — một sự liễu tri thông suốt, thực tế và không kèm thái độ đánh giá.
Đối với người khởi sự, hệ thống của Ngài Mahāsi rất tương xứng nhờ cấu trúc logic, minh bạch và tính thực tiễn cao. Thiền sinh được dắt dẫn bắt đầu từ một đối tượng vô cùng gần gũi: sự chuyển động lên xuống của bụng trong quá trình hô hấp. Lúc bụng phồng thì hay biết là “phồng”, lúc bụng xẹp thì hay biết là “xẹp”. Sự thực hành cốt yếu ở điểm này. Khi tâm ý rời khỏi đề mục, hãy thầm ghi chú "suy nghĩ"; khi bắt gặp thanh âm, click here hãy ghi chú là “nghe”. Đừng để sự phán xét hay cảm giác tiêu cực xâm chiếm, mà hãy nhẹ nhàng dẫn tâm về với điểm tập trung chính yếu.
Qua những Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn chỉ dạy: khả năng hay biết trong tỉnh giác này, nếu được tiếp nối một cách chuẩn mực và không gián đoạn, sẽ từng bước soi rọi chân tướng anicca, dukkha và anattā của mọi hiện tượng. Người mới khởi sự không bắt buộc phải nắm vững giáo lý thâm sâu từ sớm. Miễn là thực hành chuẩn xác, tuệ giác sẽ tự động nảy nở theo năm tháng.
Một điểm trọng yếu của Ngài Mahāsi cho người mới nằm ở cách tiếp cận tâm lý khi thiền. Ngài không ủng hộ việc gắng sức thái quá, cũng chẳng chấp nhận sự lơ là, buông trôi. Cần có sự tinh tấn trung dung, chánh niệm ổn định và một tinh thần bền chí. Thiền định tuyệt nhiên không phải là một cuộc chạy đua thành tích, mà là con đường quay lại để thấu hiểu rõ ràng từng bước chân của thân tâm.
Bên cạnh việc ngồi thiền, Ngài Mahāsi còn nhắc nhở việc giữ chánh niệm trong cả đi, đứng, nằm, ngồi: trong suốt các trạng thái đi, đứng, nằm hay ngồi. Lúc di chuyển, ghi nhận là đi; lúc bất động, ghi nhận là đứng. Nhờ vậy, sự hành trì không bị khu biệt trong những giờ tọa thiền, mà hòa nhập và trở thành một mảnh ghép của thực tại hằng ngày.
Đối với những người vừa khởi sự, lộ trình Ngài Mahāsi cho người mới là một lối đi xác thực và tin cậy. Không yêu cầu sự sùng bái mê muội, cũng không đòi hỏi những hiện tượng thần kỳ. Chỉ đòi hỏi sự trung thực để tự quán chiếu, lòng kiên trì để tiếp bước, và tâm khiêm cung để học hỏi từ mọi diễn biến trên thân tâm. Dựa trên đó, trí tuệ sẽ dần dần được khơi mở một cách tự tính.